segunda-feira, 6 de dezembro de 2010

Faleceu Xabier Lete, escritor, poeta e cantor basco

Xabier Lete (Oiartzun, 1944 - Donostia, 2010) faleceu no sábado à noite num hospital de Donostia, com 66 anos, na sequência de uma doença grave e prolongada, detectada em 1985, que combateu nestes últimos anos.
Escritor, poeta e cantor basco, participou, em 1965, com Mikel Laboa, Benito Lertxundi, Jose Anton Artze, Jose Angel Irigaray e Lourdes Iriondo, na criação do grupo Ez Dok Amairu (assim baptizado por Jorge Oteiza), que visava unir todas as disciplinas da cultura basca, então acossada pelo franquismo. (Ver: Deia)
O corpo encontra-se em câmara ardente no tanatório de Hernani e o funeral será nos próximos dias em Urnieta (Gipuzkoa), onde residia.

Ver também:
«Leteren heriotzean» (Berria)
(Na morte de Lete)

«Xabier Lete zendu da, gaixotasun luze baten ondorioz» (Gara)
(Faleceu Xabier Lete, na sequência de uma doença prolongada)

«Omenaldia Durangon eta errekonozimendu andana» (Gara)
(Homenagem na Feira de Durango e enorme reconhecimento)

«Il était le Pays Basque» (Lejpb-EHko_kazeta)

Badok.info: biografia, canções, entrevistas, fotografias... (euskaraz)


Xabier Lete canta «Xalbadorren heriotzean» (Na morte de Xalbador); Victoria Eugenia Antzokia, Donostia, 15/10/1994

Adiskide bat bazen orotan bihotz-bera / poesiaren hegoek sentimenduzko bertsoek / antzaldatzen zutena.

Plazetako kantari bakardadez josia / hitzen lihoa iruten bere barnean irauten oinazez ikasia... ikasia

Nun hago, zer larretan Urepeleko artzaina / mendi hegaletan gora oroitzapen den gerora ihesetan joan hintzana.

Hesia urraturik libratu huen kanta / lotura guztietatik / gorputzaren mugetatik / aske sentitu nahirik.

Azken hatsa huela / bertsorik sakonena / inoiz esan ezin diren / estalitako hegien / oihurik bortitzena... bortitzena
-
Había un amigo entrañable y sensible / transfigurado por las alas de la poesía, / por los versos surgidos de un profundo sentimiento, / un cantor que iba por las plazas aterido de soledad, / que había aprendido con dolor / a tejer palabras y a expresarse contenidamente / desde la insobornable verdad de su ser interior.

Dónde estás hoy, en qué praderas / pastor de Urepel, / tú que huiste hacia las altas cumbres, / hacia el mañana que perdura en el recuerdo...

Liberaste tu canción demoliendo el cerco, / buscando la libertad / más allá de las ataduras y los límites de tu cuerpo, / convirtiendo tu último aliento en el verso más profundo, / en el grito contundente / de las verdades ocultas que jamás se pueden expresar.

Dónde estás hoy, en qué praderas...